थायलंड आणि कंबोडियामधील लष्करी संघर्ष खूप दुःखद आणि चिंताजनक आहे. पूर्व आशिया हा दशकांपासून शांतताप्रिय प्रदेश आहे, परंतु ज्या पद्धतीने तेथील संघर्षात लढाऊ विमाने, तोफा आणि ड्रोनचा वापर केला जात आहे त्यामुळे चिंता वाढली आहे. संघर्षात थायलंड तुलनेने अधिक आक्रमक असल्याचे वर्णन केले जात आहे, परंतु हे देखील एक सत्य आहे की संघर्षात किमान ११ थाई नागरिकांचा मृत्यू झाला आहे. दोन्ही शेजारी देशांमध्ये किरकोळ सीमा वाद आहे, परंतु तो सोडवला जात नसल्याने तो दोघांमध्ये लष्करी संघर्षाचे कारण बनला आहे. थायलंडने कंबोडियन लष्करी तळांवर हवाई हल्ले केले आहेत, तर कंबोडियाने रॉकेट आणि तोफखाना डागला आहे. दोन्ही देशांच्या सीमेवरील तणाव बराच वाढला आहे. कंबोडियन हल्ल्यामुळे थायलंडमधील एका रुग्णालयावरही परिणाम झाल्याचे वृत्त आहे. येथे हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की सुरुवातीला थायलंडमधून संघर्षाबाबत अधिक प्रतिक्रिया येत आहेत. त्यामुळे संघर्षाबाबत माहितीबाबत सावधगिरी बाळगण्याची गरज आहे.
दोन्ही देशांनी सावधगिरी बाळगली पाहिजे. रुग्णालये आणि पेट्रोल पंप इत्यादींना लक्ष्य केल्यास गंभीर परिणाम होऊ शकतात. थायलंडमध्ये पेट्रोल पंपांना लक्ष्य केल्याने जीवितहानी झाली आहे. हे हल्ले थाई हवाई दलानेही केले आहेत, परंतु कंबोडिया सुरुवातीपासूनच आपले नुकसान नोंदवण्यात मागे राहिला आहे. कंबोडियाला धोरणात्मकदृष्ट्या कमकुवत म्हणून वर्णन केले जात आहे. त्यामुळे युद्ध सुरू झाल्यास त्याचे सर्वाधिक नुकसान होईल. तथापि, दोन्ही देशांनी समजूतदारपणा दाखवला पाहिजे. पश्चिम आशियात युद्धाची परिस्थिती आहे, मध्य आशियातही तणाव आहे आणि आता जर पूर्व आशियातही युद्ध सुरू झाले तर ते खूप कठीण होईल. पूर्व आशियाने कायमस्वरूपी शांततेमुळे आर्थिकदृष्ट्या खूप प्रगती केली आहे आणि जर आता अशांतता पसरली तर त्याचा परिणाम संपूर्ण आशियावर होईल. हा संघर्ष भडकवण्याचा कोणताही नेता हेतू बाळगत नाही, ते प्रत्यक्षात केवळ त्यांच्याच लोकांना नाही तर संपूर्ण आशियाला अडचणीत आणत आहेत. म्हणूनच, पूर्व आशियातील इतर देशांसह, भारतानेही संघर्ष थांबवण्यासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत. कंबोडिया आणि थायलंड दोघेही एमराल्ड ट्रँगल नावाच्या क्षेत्राच्या वादात अडकले आहेत. सीमावादावरून दोन्ही देशांमध्ये यापूर्वीही तीव्र आणि हिंसक संघर्ष झाले आहेत, काही लोकांना आपले प्राणही गमवावे लागले आहेत, परंतु यावेळी झालेल्या संघर्षाकडे गांभीर्याने पाहिले पाहिजे. जगात आधीच अनेक युद्धे सुरू आहेत, जी थांबण्याचे नाव घेत नाहीत, अशा परिस्थितीत आणखी एक युद्ध सुरू होणे धोकादायक ठरेल.
भारताचे थायलंड आणि कंबोडिया या दोन्ही देशांशी चांगले संबंध आहेत. त्यामुळे हा वाद लवकर सोडवण्यात भारत भूमिका बजावू शकतो. कंबोडिया किंवा थायलंडला सावध राहावे लागेल कारण या टप्प्यावर त्यांना युद्धासाठी चिथावणी देणारे अनेक लोक सापडतील. आपण सहजपणे पाहू शकतो की रशिया आणि युक्रेनमधील संघर्ष किंवा पॅलेस्टाईन आणि इस्रायलमधील संघर्ष संपत नाहीये. इराणबाबतही खूप तणाव आहे. जर आपण थोडे लक्ष दिले तर जगात काही हिंसक संघर्ष थांबत नसल्याची कारणे आपल्याला समजतील. जगात असे अनेक प्रभावशाली देश आहेत जे दहशतवाद आणि युद्धातही आपले व्यावसायिक हितसंबंध पाहत आहेत हे अत्यंत निंदनीय आहे. अशा स्वार्थी देशांबद्दल कंबोडिया आणि थायलंडने सावध राहणे चांगले आहे. आपण आशा केली पाहिजे की दोन्ही देशांमध्ये लवकरच एक करार होईल.
: मनीष चंद्रशेखर वाघ
