भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी जगभरात लोकप्रिय असले आणि ते तिसऱ्यांदा पंतप्रधान झाले असले तरी एक सत्य समोर आले आहे जे ऐकून तुम्ही थक्क व्हाल. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या गेल्या 10 वर्षांच्या कारकिर्दीला अतुलनीय म्हटले जाते. पण सत्य उलट आहे आणि या कारकिर्दीत देश खूप कर्जात बुडाला आहे.
जगातील सर्वाधिक कर्जबाजारी देशांच्या यादीत भारत आठव्या क्रमांकावर पोहोचला आहे. विशेष म्हणजे पाकिस्तानचे नाव टॉप 10 सर्वाधिक कर्जबाजारी देशांच्या यादीत कुठेही नाही. हे अगदी स्पष्ट आहे की स्वस्त लोकप्रियता मिळविण्यासाठी, सतत कर्ज घेतले जात होते आणि मोफत भेटवस्तू वाटल्या जात होत्या, ज्यामुळे देशातील सध्याची परिस्थिती निर्माण झाली आहे.
आर्थिक तज्ञांच्या मते, देश ज्या पद्धतीने कर्जात वेगाने बुडत आहे, ते देशाच्या विकासात एक मोठा अडथळा ठरू शकते आणि देशाच्या सार्वभौमत्वासाठी घातक देखील ठरू शकते. आपण आकडेवारी पाहिली तर हे स्पष्ट होते की 2004 ते 2014 या काळात जेव्हा काँग्रेस आघाडीचे मनमोहन सिंग पंतप्रधान होते, तेव्हा देशाचे कर्ज फारसे वाढले नव्हते. हे स्पष्ट आहे की तत्कालीन पंतप्रधान मनमोहन सिंग हे एक चांगले पंतप्रधान आणि आर्थिक तज्ञ होते ज्यांनी देशाचे कर्ज जास्त वाढू दिले नाही.
2004 मध्ये भारताचे कर्ज फक्त 17 लाख कोटी रुपये होते जे दहा वर्षांत 55 लाख कोटी रुपयांपर्यंत वाढले. यानंतर, 2014 मध्ये जेव्हा भाजपचे नरेंद्र मोदी पंतप्रधान झाले, तेव्हा लोकांना आशा होती की आता मोदी देशाला विकासाच्या उंचीवर घेऊन जातील, परंतु 2024 मध्ये जाहीर झालेल्या आकडेवारीनुसार, भारतावरील कर्ज 55 लाख कोटी रुपयांवरून 205 लाख कोटी रुपये झाले तेव्हा लोकांच्या आशा धुळीस मिळाल्या.
एकीकडे देशातील देशांतर्गत आणि परदेशी कर्ज सतत वाढत आहे आणि दुसरीकडे देशातील अब्जाधीशांची संख्याही सतत वाढत आहे. आश्चर्यकारक गोष्ट म्हणजे गेल्या दहा वर्षांत अनेक अब्जाधीशांच्या संपत्तीत खूप वेगाने वाढ झाली आहे आणि ती जगातील इतर अब्जाधीशांपेक्षा खूप वेगाने वाढली आहे. देशातील अब्जाधीशांच्या टॉप टेन यादीत मुकेश अंबानी, गौतम अदानी, शिव नाडर, सावित्री जिंदाल, राधाकिशन दमानी, सायरस पूनावाला, हिंदुजा कुटुंब, दिलीप संघवी, कुमार बिर्ला आणि शापूर मिस्त्राr यांची नावे आहेत. मुकेश अंबानी 116 अब्ज डॉलर्सच्या संपत्तीसह जगात 9 व्या क्रमांकावर आहेत तर गौतम अदानी 84 अब्ज डॉलर्सच्या संपत्तीसह जगात 17 व्या क्रमांकावर आहेत.
फोर्ब्सने जाहीर केलेल्या यादीनुसार, 2024 मध्ये अब्जाधीशांच्या यादीत 200 भारतीय आहेत, तर गेल्या वर्षी ही संख्या फक्त 171 होती.
देशाच्या इतिहासात काँग्रेस आणि आघाडीच्या सुमारे 14 पंतप्रधानांचा कार्यकाळ 67 वर्षांचा होता. या 67 वर्षांत देशावर फक्त 55 लाख कोटी रुपयांचे कर्ज होते. परंतु पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी फक्त 10 वर्षांतच देशाचे कर्ज 150 लाख कोटी रुपयांनी वाढवले, जे 2024 च्या सुरुवातीला 205 लाख कोटी रुपयांचा आकडा ओलांडले. या आकडेवारीवरून हे स्पष्ट होते की मोदींच्या राजवटीत देशात विकास झाला असला तरी देश कर्जाच्या ओझ्याखाली दबला जात आहे. यातून बाहेर पडणे खूप कठीण जाणार आहे.
: मनीष वाघ
